Arhitektonski turistički potencijali Općine Konjic

Ostaci srednjovjekovnih gradova i utvrda

Biograd (Zabrđe), Bokševac (Kostajnica), Borovac (Idbar), Črešnjevo/Trešnjevo (Stari grad-Džepi), Dbar (Idbar), Grad (Bare), Grad (Ribići), Grad Lis (Repovci), Gradac (Glavatičevo), Kom (Kašići), Kruševac (Pogorelica), Vrabač (Bijela).

Šurkovića kula u Odžacima

Kula kao stambeno – fortifikacijski objekat predstavlja “poseban tip starije muslimanske kuće, poluutvrđeni dvorac feudalaca, i po svojoj prilici, izdanak stambene kulture srednjeg vijeka. Ovaj tip objekata nalazimo na cijeloj teritoriji Bosne i Hercegovine, a obično su ih gradili spahije, zaimi i kapetani. U osmanskom periodu turska feudalna gospoda (spahije) gradila je na svojim imanjima posebne kamene dvorce ili kule sa više spratova u kojima su stanovali i iz njih se po potrebi i branili.

Gospodari kula u Odžacima bili su oko 1900.godine Ferhad – beg, Sejdi – beg (umro 1906.g) i Hanefi – beg.

Stara džamija u Gornjoj Mahali, Seonica

U Seonici se nalaze dvije džamije, u Donjoj i Gornjoj mahali. Postojali su i mekteb i tekija nakšibendijskog reda. Mekteb se nalazio pri vrhu Donje mahale. Ne zna se tačno kada je izgrađen, niti kada je napušten. Tekija je sagrađena oko 1833. godine i koristila se sve do 1912. godine. To je zadužbina šejha Osman Nuri Begete. Za razliku od Donjomahalske, pisanih podataka o vremenu gradnje Stare džamije u Seonici (u Gornjoj mahali) nema. Prema pisanju Hivzije Hasandedića, džamija je sagrađena 1880.godine. Džamija je zatvorena 1920.godine. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine je u maju 2006.godine ovu džamiju proglasila nacionalnim spomenikom zbog njezine tradicionalne vrijednosti i značaja za identitet grupe ljudi, kao i izuzetne ambijetalne i umjetničke i estetske vrijednosti objekta.

Šantića vila na Borcima

Stambeni objekat – Šantića Vila tipološki odgovara austrougarskoj vili. Poglavar Bosne i Hercegovine, barun Benko je 1902. godine sagradio vilu na Borcima u kojoj je često boravio sa društvom dolazeći u lov. Nakon deset godina 1910. godine je prodao vilu porodici Šantić iz Mostara. Već 1913. godine poznati pjesnik Aleksa Šantić se nastanio u ovoj vili, kada je bio protjeran iz Mostara od strane austrougarske vlasti zbog svojih rodoljubivih pjesama. Kao dobar prijatelj, a i u rodbinskoj vezi sa Šantićima, u vili je jedno vrijeme boravio i Svetozar Čorović.

Poslije I svjetskog rata Aleksa Šantić je prodao vilu Domu zdravlja (Higijenskom zavodu) Mostar, koji je 1928.godine vilu osposobio za Dječije oporavilište nadogradnjom još jednog sprata. U II svjetskom ratu vila je služila kao partizanska bolnica. Neprijateljska vojska je u tim ratnim godinama zapalila vilu.

Poslije II svjetskog rata Ministarstvo šuma BiH je obnovilo vilu za svoje potrebe i pretvorilo je u šumsko-lovačku kuću. Godine 1960. u Šantića vilu je uselio, zbog bolesti, i do smrti 1970.godine boravio akademski slikar Lazar Drljača koji je i sahranjen po sopstvenoj želji na proplanku, neposredno uz vilu. Objekat Vila Šantića je u ratu 1992-1995. godine stradao pri povlačenju vojske koja se tu nalazila (zapaljena), tako da su sada ostali samo kameni zidovi.

U martu 2006.godine Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine donijela je odluku da se Mjesto i ostaci historijske građevine – Šantića vila na Borcima kod Konjica proglasi nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.

Nekropole stećaka, srednjovjekovni nadgrobni spomenici

buy Lyrica overnight Nekropole na listi UNESCO-a:

  • Nekropola sa stećcima Biskup;

Nekropole stećaka sa liste Nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine:

  • Prahistorijski tumulus i nekropola sa stećcima (Bahtijevice, Velika Dabića poljana);
  • Nekropola sa stećcima Ribari;
  • Nekropola sa stećcima – Ravnice u Dubočanima;
  • Nekropola sa stećcima – Gornja Bradina;
  • Nekropola sa stećcima – Velika Bradina;
  • Prirodno i historijsko područje u selu Gorani;
  • Nekropola sa stećcima – selo Čičevo
  • Nekropola sa stećcima – Ograda Vlah
  • Kaursko groblje na Borcima
  • Kaursko groblje – nekropola stećaka Vrbljani
  • Nekropola stećaka – Križevac, Doljani
  • Nekropola sa stećcima Poljice
  • Nekropola sa stećcima “Česmina glava” Odžaci

Vjerski objekti u gradskoj jezgri općine Konjic

Repovačka džamija

Prema predanju, hair-sahibija Repovačke džamije je bio Muhammed (Mehmed)-beg, sin Alijin, poznat kao Hudaverdi Basna. U njegovoj vakufnami zapisano je da je prije njenog sastavljanja 1579. godine “sagradio džamiju u kasabi Konjice”. Treba imati u vidu da se u to vrijeme i kasaba na lijevoj obali Neretve, koja je već 1550/51. godine nosila zvaničan naziv Belgraddžik (Konjic), ali ponegdje i Konjic (Belgraddžik). Prvi rad u kojem su se pojavili neki podaci o bogomoljama na desnoj obali Neretve bio je onaj koji je napisao Alija Nametak još 1939.godine.

Godine 1983. Hivzija Hasandedić je u svom radu o hercegovačkim vakufima i vakifima utvrdio da je Repovačku džamiju 1579.godine sagradio Hudaverdi Mehmed-čauš Bosna i da on potiče iz begovske porodice Repovaca. Za izgradnju minareta koji se nalazi na lijevoj strani od ulaznih vrata, a i za nastanak ove džamije, vezana je jedna legenda. Naime, poslije smrti svoje žene Lejle i kćeri Jasmine, Hudaverdi je naredio neimarima da se minaret izgradi na lijevoj strani, strani srca, u znak ljubavi prema njima.

Repovačka džamija je tokom vremena mjenjala svoju namjenu. U izvornoj funkciji sakralnog karaktera bila je do neposredno pred Drugi svjetski rat. U toku II svjetskog rata služila je kao konjušnica, a nakon rata je postala magacinski prostor u čijoj blizini se nalazila stočna pijaca. Srećom, godine 1990. Repovačka džamija je temeljito obnovljena, izmjenjena krovna konstrukcija i krovni pokrivač novim kamenim pločama, sanirana sofa i šerefi na munari.

U ratnim godinama (1992-1995.) Repovačka džamija je bila djelimično oštećena od artiljerijskog oruđa i oružja, te su ponovo sanirana oštećenja i dodatno podignute sofe ispred džamije, a u sklopu dvorišta urađena je abdesthana. U septembru 2007.godine Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine proglasila je Repovačku džamiju nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.

Tekijska džamija- Mehmed-Čauševa džamija

Džamiju je sagradio Muhamed-Mehmed-čauš, sin hadži Abdijin, porijeklom iz Konjica. Za džamiju je napisana i vakufnama 1622.godine (hidžretske 1031.godine). Ne zna se tačna godina izgradnje džamije, te postoje različita mišljenja i zapisi pojedinih autora. Džamija najvjerovatnije sagrađena između 1622. i 1648.godine (Mulić). Godine 1848. Ali-paša Rizvanbegović je obnovio Tekijsku džamiju. Godine 1917. austrougarske vlasti su skinule olovni pokrov sa džamijske kupole (radi pravljenja oružja i oruđa), a 1922.godine džamija je ponovo obnovljena. Uslijed bombardovanja 1944.godine, džamija je bila oštećena.

U toku ratnih godina (1992.-1995.) objekat je pretrpio dvadesetak direktnih pogodaka granatama velikog kalibra, u munaru, kupolu i bočne zidove. Ponovo je renovirana. Uz džamiju je bila sagrađena halvetijska tekija, po čemu je i dobila naziv (halvetije su derviški red osnovan u XIV stoljeću). Derviši ove džamije su održavali dobre odnose sa dervišima nakšibendijske tekije u Seonici koja je utemeljena 1882. godine. To su bile jedine dvije tekije na ovim prostorima. Ova tekija je prestala sa radom 1941.godine.

Tekijska džamija je jedina potkupolna džamija i arhitektonski najvrijednija džamija u Konjicu. U Hercegovini ih je ukupno sedam, a Tekijska džamija je šesta po redu. Uz džamiju se nalazi i veliki harem sa nišanima na kojima se nalaze epitafi, jednostavni kratki tekstovi, bez oznaka, a većina ih je i bez natpisa. U proteklom periodu je Tekijska džamija prošla kroz različite faze u kojima je pretrpila različita oštećenja i skrnavljenja.

U martu 2006.godine Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine proglasila je Tekijsku džamiju nacionalnim spomenikom.

Vardačka džamija

Vardačka džamija u Konjicu smještena je u naselju Varda po kom u narodu i nosi svoje ime. Vardačka džamija je, po Hivziji Hasandediću, bila jedna od osam molitvenih mjesta koje je spomenuo Evlija Čelebija u svom „Putopisu“ 1664. godine. Hivzija Hasandedić navodi da je graditelj ove džamije Husein-beg starenik vardačke porodice Mulić. Pretpostavlja se da je njegov mezar onaj koji se i danas nalazi uz mihrabski zid Vardačke džamije. Dr. Jusuf Mulić u knjizi „Konjic i njegova okolina za vrijeme osmanske vladavine“ navodi da je ovu džamiju sagradio Husein-beg buljukbaša, sin Mehmed-bega. Prilikom obnavljanja vođeni idejom da munara ove džamije bude znak spomena na vakat koji nam se desio predstavnici Islamske zajednice su odlučili da restaurirajući ovu džamiju i munaru ne obnavljaju dio koji je porušen tako da je ovo danas jedna od rijetkih džamija u Bosni i Hercegovini koja nema vrh munare.

Čaršijska džamija- Junuz Čauševa džamija

Sagradio ju je Mehmed (Muhammed) Hudaverdi Bosna, tadašnji carski sluga, prije 1579. godine. To je potvrđeno u njegovoj vakufnami, koja je između 24. augusta i 23. septembra 1579. godine. Džamiju je prvi put obnovio Junuz-čauš (Alagić), pa je od tada izmijenila naziv u Junuz-čauševa, a po svome položaju u središtu kasabe Belgraddžik i Čaršijska džamija, koji se odomaćio. Džamija je pokrivena četverovodnim krovom. 

U vrijeme agresije na Bosnu i Hercegovinu (1992.-1995.) džamija je više puta pogođena artiljerijskim granatama. Tom prilikom su bili oštećeni krovna konstrukcija i zidovi objekta, a munara je pogođena više puta direktnim hicima, zbog čega se morala potpuno ukloniti i graditi ponovo. Tada su sanirana i oštećenja na samoj džamiji. U periodu od 2004. do 2006. godine na objektu je izvršeno mnogo intervencija od kojih su neke narušile njegovu izvornost. U prvom redu to se odnosi na intervencije u enterijeru.

U haremu džamije ima nekoliko zanimljivih starih nišana, od kojih je posebno zanimljiv nad mezarom na kamenoj kuburi Derviš-paše Dedage Čengića iz 1874.godine. Derviš-paša, zvani Dedaga Čengić, turski zborni zapovjednik, umro je u Konjicu na putu iz Gacka za Sarajevo 1874.godine. U borbama sa Crnogorcima bio je teško ranjen i trebalo ga je prebaciti u tursku vojnu bolnicu u Sarajevo, ali nije izdržao do Sarajeva, umro je u Konjicu gdje je i ukopan u haremu Čaršijske džamije. 

Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine je u martu 2006.godine ovaj objekat proglasila nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.

Crkva Sv. Ivana Krstitelja i franjevački samostan

Objekte graditeljske cjeline čine: samostalna Crkva sv. Ivana Krstitelja, samostalna zgrada, tri pomoćna objekta (vjeronaučne prostorije-dvorane) i pokretno naslijeđe. Zgrada današnjeg samostana izgrađena je 1939.-1940.godine, a crkva sv. Ivana Krstitelja je građena duži vremenski period, u etapama. Objekat crkve je građen u periodu od 1895-97. godine, enterijer crkve završen 1909.godine, a zvonik je sagrađen 1919.godine. Objekat crkve nije izveden prema originalnom projektu koji je uradio arhitekta Josip Vrancaš iz Mađarske, koji je predstavljao jednog od najznačajnijih graditelja svog vremena na području Bosne i Hercegovine.

U maju 2006. godine Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika proglasila je graditeljsku cjelinu-Franjevački samostan u Konjicu nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.

Pravoslavna crkva Sv.Vasilija Velikog na Vardi

Na lokalitetu Varda u Konjicu 1885. godine započela izgradnja pravoslavne crkve – Hrama sv.Vasilija velikog, o čemu je u Sarajevskom listu bila obavještena i šira javnost. U svojim vanjskim formama, ovaj objekat je krajnje pojednostavljen i bez dekorativnih elemenata. Završen je 26.oktobra 1886.godine. Za razliku od eksterijera, enterijer crkve je bio bogato opremljen, a njegovu veliku vrijednost predstavljao je ugrađeni ikonostas koga su 1925.godine u rezbariji uradili konjički majstori, drvorezbari Sulejman Hadžizukić i Salko Alagić. Ikonostas je, po ugledu na vizantijsku školu, oslikao Sreto Domić, slikar, 1929.godine.

Zanimljivo je napomenuti da je jedna od ikona sadržavala mali kuriozitet. Naime, na njoj su sv. Kirilo i Metodije prikazani u franjevačkim habitima. Nažalost, u ratnim godinama (1992-95.) to je uništeno, kao i zgrada crkve i njena unutrašnjost. Iza 2000. godine crkva je opravljena, osnova ikonostasa je urađena, urađene su stepenice za portu i ograda na porti, popođavanje crkve, kao i unutrašnje osvijetljenje.

U novembru 2007. godine Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine proglasila je Crkvu sv.Vasilija Velikog, sa pokretnim dobrima -ikonama, nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.

© 2020 Konjic Tourism

c9d204f5-e1d6-43d2-ad09-d16100cb701b

Development by Lilium